• Birol Eker
• Bizim Bulut

İstastiklerle Dünyada ve Türkiye'de Rekabetçilik İçin En Önemli Bileşen Bulut Bilişim

Günümüzün en önemli Bilişim Teknolojileri hizmet modellerinden biri olan “Bulut Bilişim” Gartner ‘e göre 2028 yılına kadar rekabetçilik için önemli bileşen olacağı öngörülmektedir. Bulut Bilişimin avantajlarından olan ölçeklenebilirlik, erişim kolaylığı, iş birliği yetenekleri, büyük veri analitiği, esneklik, IoT ve yapay zekâ destekli uygulamalar için kullanışlı bir ekosistem sağlaması, sürdürülebilirliği , enerji ve kaynak kullanımlındaki verimliliği, Bulut Bilişim uygulamalarının ve hizmetlerinin işletmelere, kurumlara ve bireylere rekabetçilikte önemli bir bileşen olarak çok büyük avantajlar sağlayacaktır. Bugün bir Bulut Bilişim stratejisi ve yatırımları olmayan firmalar, endüstride ve iş yapış şekillerimizde yıkıcı bir inovasyon olarak karşımıza çıkan Bulut Bilişimin rekabetçi avantajlarından faydalanamayarak rakiplerinin gerisinde kalacaktır.

Özellikle COVID-19 salgını ile birçok şirketin bulut teknolojisi olmadan mümkün olamayacak uzaktan çalışma politikaları uygulamasıyla birlikte, buluta geçişi önemli ölçüde hızlanarak Bulut bilişim pazarındaki genişleme on yıllık dönemde büyük bir patlama yaratmıştır.

Bulut Bilişimin gelişim istatistiklerine bakıldığında;

Küresel Bulut Pazarı Büyüme İstatistikleri

» Bulut Bilişim pazarının 2026 yılında 947,3 Milyar dolar değerinde olacağı tahmin edilmekte ve bu yıl Bulut bilişime yönelik küresel harcamaların bu yıl 679 milyar dolara ulaşacağı öngörülmektedir.

» İş verilerinin yaklaşık %60'ı artık bulutta depolanmakta ve 2023 yılında işletmelerin %48'i en önemli verilerini bulutta depoladıkları görülmektedir.

» Tahminlere göre, küresel bulut bilişim pazarı 2026 yılına kadar %16,3'lük bir bileşik yıllık büyüme oranına (CAGR) sahip olacağı öngörülmektedir.

» 2027 yılına gelindiğinde, genel bulut hizmetlerine en fazla harcama yapan üç grup (bankacılık, yazılım ve bilgi hizmetleri ile telekomünikasyon) toplam 326 milyar dolarlık harcama yapma potansiyeli taşımaktadır.

» Kamuya açık bulut harcamalarının, 2021'de kurumsal BT harcamalarının %17'sinden azını 2026'da %45'in üzerine çıkarması bekleniyor.

Küresel Bulut Kullanım İstatistikleri

Genel bulutta, harici bulut sağlayıcıları sunucular, ağ iletişimi ve depolama gibi tam olarak yönetilen BT kaynaklarını neredeyse internet üzerinden sağlar. Birden fazla kullanıcı bu kaynakları paylaşımlı bir ortamda kullanır.

» Amazon Web Services, %32'lik pazar payıyla genel bulut pazarına hakim olmaya devam etmektedir.

» Microsoft Azure, %23 pazar payıyla dünyanın en büyük ikinci bulut hizmetidir.

» Google Cloud, %11'lik pazar payıyla diğer iki büyük bulut bilişim oyuncusunu takip ediyor.

» Alibaba Cloud, 2023'te genel bulut pazarından %4'lük pay elde etmiştir.

Genel ve Özel Bulut İstatistikleri

Genel bulut hizmetlerinin kullanıcıları kaynakları paylaşırken kuruluşlar, bulut altyapısına özel erişim sağlamak için özel bulut hizmetlerinden yararlanmaktadır. Özel bulutun kullanılması, genel bulut modellerine göre daha fazla erişim kontrolü, güvenlik ve özelleştirme sağlar; dolayısıyla, hassas verileri işleyen kuruluşlar için Özel Bulut düzenleyici gereklilikleri karşılamak amacıyla zorunlu hale gelmektedir.

Genel ve özel bulut kullanımı istatistiklerine baktığımızda;

» Şirketlerin %96'sı en az bir genel bulut hizmeti kullanmaktadır.

» Şirketler iş yüklerinin %50'sini genel bulutta çalıştırmaktadır.

» Ortalama olarak şirketlerin %2,2’si genel buluta güveniyor.

» Kuruluşlar verilerin %48'ini genel bulutta depolamaktadır.

» Özel bulut gelirinin 2029 yılına kadar 528,36 milyar dolara çıkacağı tahmin edilmektedir.

» Bugün şirketlerin %84'ü en az bir özel bulut kullanmakta ve ortalama olarak iş yüklerinin %32'sini özel bulut ortamlarında çalıştırmaktadır.

» Özel bulut kullanımının genel bulut kullanımına göre daha yaygın olduğu tek sektör olan Telekomünikasyon, %64'ü özel bulut altyapısını kullanarak özel bulut kullanımına hakimdir.

Hibrit Bulut İstatistikleri

Hibrit bulut, genel ve özel bulutu şirket içi altyapıyla (On-Premise) birleştiren bir Bulut hizmet modelidir. Hibrit Bulut , kuruluşların bulutlar ve şirket içi altyapı arasında veri ve iş yüklerini paylaşmasına ve aktarmasına olanak tanımaktadır.

Bu konudaki istatistiklere baktığımızda;

» Şirketlerin yaklaşık %80'inin birden fazla genel bulut kullandığı ve %60'ının ise birden fazla özel bulut kullandığı tespit edilmektedir.

» Geliri 500 milyon dolardan fazla olan şirketlerin %56'sı hibrit bulut yaklaşımını kullanmaktadır.

» BT yöneticilerinin %70'i, sağlam bir hibrit bulut stratejisi olmadan başarılı bir dijital dönüşüme ulaşmanın zor olduğuna inanmaktadır.

Bulut Hizmeti Dağıtım Modellerine İlişkin İstatistikler

Bulut Hizmet sağlayıcıları bulutta daha fazla uygulama eklemeye ve modernleştirmeye devam ettikçe (IaaS), hizmet olarak yazılım (SaaS) ve hizmet olarak platform (PaaS) hizmetlerinin ve Bulut pazarının tüm segmentlerinin 2024'te daha da büyümesi beklenmektedir.

Bu konudaki istatistiklere baktığımızda;

» IaaS için son kullanıcı harcamalarının 2024'te %26,6 oranında artacağı tahmin edilmektedir.

» PaaS harcama büyümesinin 2024'te %21,5'e ulaşması beklenmektedir.

» SaaS harcama büyümesinin 2022'de 205.221 milyon dolardan 2024'te %15,9 artışla 243.991 milyon dolara çıkacağı tahmin edilmektedir.

Sektör Bulut Platformlarına İlişkin İstatistikler

Gartner, endüstri bulut platformlarını bulut harcamalarını yönlendiren bir diğer önemli trend olarak tanımladı. Bunlar, temel SaaS, PaaS ve IaaS hizmetlerini, şekillendirilebilir yeteneklere sahip tam bir ürün teklifinde birleştirerek özellikle üretken yapay zekanın (GenAI) Bulut teknolojileri ile kullanımının yaygınlaşması bu büyümeyi destekleyecektir çünkü GenAI modelleri farklı sektör dikeylerinde çalışmak için önemli ölçüde özelleştirme gerektirebilmektedir.

» 2027 yılına gelindiğinde işletmelerin %70'inden fazlası iş girişimlerini hızlandırmak için sektörel bulut platformlarını kullanacağı öngörülmektedir. (2023'te bu oran %15'in altındaydı)

Bulut veri Depolama İstatistikleri

Modern yaşamın giderek dijitalleşmesi ve modern akıllı cihazların artan bağlanabilirliği, verilerin sürekli olarak üretilip toplandığı alanlara ihtiyacın arttığı ve tüm bu verilerin güvenli bir ortamda saklanma gerekliliği ortaya çıkmaktadır.

Bu konudaki istatistiklere baktığımızda;

» 2025 yılına kadar verilerin %50'si bulutta depolanacağı öngörülmektedir. (2015'te bu oran %25'ti).

» Toplam küresel veri 2025 yılına kadar 200 Zettabayta (bir trilyon gigabayt) ulaşacaktır.

» 2028 yılında dünyada 7.743,6 milyar veri üreten akıllı telefon olacağı tahmin edilmektedir.

Bulut Güvenliği İstatistikleri

Bulut güvenliği, bulut verilerini, uygulamalarını ve altyapısını kötü niyetli saldırılara karşı korumak için kullanılan tüm teknolojileri, politikaları, kontrolleri ve hizmetleri kapsamaktadır.

Bulut güvenliği organizasyonlar için önemli bir endişe kaynağı olmaya devam etmektedir. Bulut Bilişim hizmetlerinde gelişen güvenlik hizmetleri bu endişeleri ortadan kaldırmakla birlikte,

Bu konudaki istatistiklere baktığımızda;

» Şirketlerin %95'i bulut güvenliği konusunda endişeleniyor.

» 2023 yılında bir veri ihlalinin ortalama maliyeti 4,5 milyon dolar olarak tespit edilmiştir.

» Bulut Hizmetlerinde yanlış yapılandırma güvenlik sorunlarının %68'ine neden olmaktadır. Kuruluşlara göre sıralanan en önemli bulut güvenliği tehditleri şunlardır:

» Yanlış yapılandırma (%68)

» Yetkisiz erişim (%58)

» Güvenli olmayan arayüzler (%52)

» Hesapların ele geçirilmesi (%50)

Tüm güvenlik endişelerine rağmen Bulut Bilişimin aslında güvenli bir ortam sağladığı, güvenlik açıklarının büyük bir kısmının yanlış yapılandırma dahil kullanıcı ihmalinden dolayı kaynaklandığı tespit edilmiştir.

» İşletmelerin %94'ü buluta geçtikten sonra güvenliklerinin arttığını bildirmektedir.

» Kuruluşların %91'i bulut kullanmanın devletin uyumluluk gerekliliklerini yerine getirmeyi kolaylaştırdığını iddia etmektedir.

Bulut Bilişimin Sürdürülebilirlik ve Enerji Tüketimine İlişkin İstatistikler

Dijital hizmetlere olan talep bu kadar hızlı artarken, bunları mümkün kılan veri merkezleri ve veri iletim ağlarının daha fazla enerji tüketmesi kaçınılmazdır. Bu kapsamda;

» Bulut veri merkezlerinin küresel enerji tüketimi, dünya enerji tüketiminin %1'ini temsil etmektedir.

» Veri merkezleri ve iletim ağları da enerjiyle ilgili CO2 emisyonlarının %1'inden sorumludur.

» Buna rağmen, Bulut hizmetlerinin ortak veri merkezlerinden sağlanması, On-Premise yapılarda tüketilen enerji, ısıtma ve soğutma sistemlerinin ortaya çıkardığı karbon ayak izine göre daha verimli olduğu gözlemlenmektedir.

» Aynı zamanda Bulut Hizmetlerinin sağlandığı veri merkezlerinde, yenilenebilir enerji altyapıları (Güneş ve Rüzgâr Enerji Üniteleri) kurularak sürdürülebilir ve verimliliğe katkı sağlayan bir yapı kurulabilmektedir.

Bulut Bilişim’in Karşılaştığı En Önemli Zorluklar

Daha önceleri Bulut Hizmet güvenliği karşılaşılan zorlukların ilk sıralarında yer alırken Flexera’nın Bulutun Durumu raporunu yayınlamaya başladığından bu yana ilk kez 2023 yılında güvenlik listenin başında yer almadı.

» Bulut harcamalarını yönetmek, bulut hizmet sağlayıcılarının ve kullanıcılarının karşılaştığı en büyük zorluk olarak karşımıza çıkmaktadır ve ankete katılanların %82'si tarafından en büyük endişe kaynağı olarak belirtilmektedir.

» Güvenlik ise %79 ile ikinci en büyük sorun olarak öne çıkmaktadır.

» Üçüncü en büyük zorluk ise %78 ile kaynak veya uzmanlık eksikliğidir.

» Uyum ise %73 ile dördüncü sırada yer alırken,

» Yazılım lisanslarının yönetimi %72 ile beşinci sırada yer alırken yönetişim %71 ile altıncı sırada yer almaktadır.

Türkiye’de Bulut Bilişim Kullanımı İstatistikleri

2023 yılı TÜİK-Girişimlerde Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırmasına göre Türkiye’de Bulut Bilişim kullanımı;

» Ücretli bulut bilişim kullanımı 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerde %48,2 oldu

» Ücretli bulut bilişim kullanımı, 2023 yılında 10 ve daha fazla çalışanı olan girişimlerde %16,4 oldu. Bu oran 2021 yılında %10,8 idi. Ücretli bulut bilişim hizmeti kullanım oranı çalışan sayısı büyüklük gruplarına göre incelendiğinde; 2023 yılında 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerde ücretli bulut bilişim hizmeti kullanım oranının %48,2 olduğu, bunu %26,6 ile 50-249 çalışanı olan girişimlerin, %13,7 ile 10-49 çalışanı olan girişimlerin takip ettiği görülmektedir.

» Türkiye’deki şirketlerin yüzde 9’u açık bulut, yüzde 35’i özel bulut, yüzde 55’i ise hibrit bulut kullanıyor. – IDC, 2021

» Türkiye’de her 4 kuruluştan 1’i bulut Bilişime yatırım yapıyor ve BT Bütçelerinin %23’ü nü Bulut servisleri için kullanıyor. Kuruluşların %34’ü bir bulut servisi alıyor.En yaygın kullanılan bulut servisleri E-Posta %70, veri yedekleme %44, sanallaştırma %18 (Citrix Bulut Bilişim Araştırması 2019)

» Şirketlerin %92’si bulut tabanlı uygulamalarında sağlanan güvenlikten memnun iken Buluta ilişkin dış güvenlik tehditleri %56, iç güvenlik tehditleri %48 olarak mevcut yapı için görülen tehditler arasında yer almaktadır.

Türkiye’de Bulut Bilişim Hizmet Sağlayıcıları

Globaldeki büyük Bulut Hizmet sağlayıcılarının yanı sıra Türkiye’de de Bulut Hizmetlerini yüksek kalitede sunan firmalarımız bulunmaktadır.

Globalde Bulut Hizmetlerinde büyük oyuncular varken Yurt İçi Bulut Hizmet sağlayıcılarının tercih edilmesinin sebepleri;

» BDDK - Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu regülasyonları.

» KVKK – Kişisel Verileri Koruma Kurulu Regülasyonları

» CBDDO – Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi “Kamu Bulut Bilişim Stratejisi” ve regülasyonları,

» Verilerini yurt dışında bulundurmak istemeyen sektörler ve şirketler,

» Özel Nitelikli Kişisel verilerin hassasiyeti ve yurt içinde bulundurma zorunluluğu.

» Rekabetçilik ve veri gizliliği için verilerinini on-premise altyapılardave yurt içindeki güvenli bulut hizmet sağlayıcı firmalarda bulundurmak isteyen firmalar.

» Milli Sınırlarımız gibi Dijital veri sınırlarımızın olması gerekliliği ile veri gizliliğini milli bir strateji olarak benimseyip yurt içi veri merkezleri ve Bulut Hizmet sağlayıcılardan bulut hizmetlerini almak isteyen kurum, kuruluş ve işletmeler.

Türkiye’deki Bilinen Bazı Bulut Hizmet Sağlayıcı Firmalar

Bizim Bulut, Bulutistan, Eclit, Fixcloud, Galsshouse ,Cloud4Biz, DT Cloud, Nar Bulut, Koçsistem, Türkcell, Cloudflex, Safir Tübitak,Türk Telekom, Vodafone, Vmind, Sentinel IT

Yerli Bulut Hizmet Sağlayıcıları Segmentasyonu

Cloud 0.0 (Kabin, elektrik, bağlantı, soğutma, gibi hizmetleri sağlayanlar):

DataCasa, Equinix, FixCloud, İşnet, KKB, NGN, Premier DC, Radore, Sparkle, Turkcell, Turksat, Türk Telekom, Vodafone.

Cloud 1.0 (Sanal sunucu ve depolama gibi altyapı servislerini sağlayanlar):

BizimBulut, Bulutistan, Cloudflex, Compro, Çözümtek, DT Cloud, Eclit, FixCloud, Glasshouse, InterCloud, Koçsistem, OneCloud, Radore, SabancıDX, Safir Tübitak, Sentinel IT, Turkcell, Türk Telekom, Vmind, Vodafone.

Cloud 2.0 (Veri Tabanı ve container yönetimi gibi Platform Servislerini sağlayanlar):

Bulutistan, Cloudflex, DT Cloud, Eclit, FixCloud, Glasshouse, Koçsistem, Medianova, OneCloud, Safir Tübitak, Sentinel IT.

Cloud 3.0 (AI Servisleri için GPU altyapısı veya ML Ops sağlayanlar):

Bizim Bulut, Bulutistan, Koçsistem

Bulut Bilişimin Geleceği

Bulut bilişim bir iş zorunluluğuna dönüştükçe, onu benimseyen kuruluşlar için önemli bir inovasyon kolaylaştırıcısı haline geleceği öngörülmektedir. Bulut sağlayıcılarının ekosisteminden yararlanan şirketler, gelişmiş bağlantı, ölçek ve analiz yetenekleri sunmak için onu destekleyen platform teknolojisini kullanacak ve değişen iş ve pazar koşullarını belirlemek ve bunlara yanıt vermek için daha donanımlı, tamamen dijital varlıklara dönüştükçe, verimli bulut işletim modelleri, işletmelerde ve kurumlarda rekabet gücünü sağlamak için minimum gereklilik haline gelecektir.

Kaynaklar